Canlı yayınlar, günümüzde hayatın her alanına nüfuz eden bir araç haline geldi. O denli ki muhtemelen hepimiz en az bir defa rastgele bir platformda canlı yayın izlemişizdir. Haliyle canlı yayın uygulamalarının artık hayatımızın vazgeçilmez bir kesimi olduğu yadsınamaz bir gerçek oldu.
Popüler canlı yayın platformları ortasında yer alan Twitch, TikTok ve Bigo Live, geçtiğimiz yıllarda toplamda 1 milyar kere indirildi, günlük ortalama 100 milyon kişi bu platformlarda canlı yayınları izlendi. Biz de birinci devirlerinde küçük bir teşebbüs olarak başlayan ve vakitle devleşen bu platformlara hangi trendleri yakaladıklarına ve ne üzere özellikler taşıdıklarına yakından bakmak istedik.
Canlı yayın platformları nasıl ve neden popülerleşti?
Canlı yayın platformları, bugün milyonlarca yayıncıya oyun, dans, müzik, mizah üzere kategorilerde yeteneklerini sergilemesi için imkan sağlıyor. Başka uygulamalardan farklı olarak içerik üreticilerini, direkt ve gerçek vakitli olarak izleyicilerle buluşturuyor. Bu sayede kullanıcıların yayıncı ile samimi ve duygusal bir bağ kurmasına olmasını sağlıyor.
Bu bağın sağlanmasında öncülük etmeleriyle TikTok, Bigo Live ve Twitch üzere platformlar kısa müddette büyük bir ivme yakaladı. İçerik üreticilerinin diğer platformlarda karşılaştığı artılar ve eksiler, canlı yayın platformlarına olan ilgiyi daha da arttırdı.
Tabii, canlı yayın platformları ortasında da artılar ve eksiler yok değil:
TikTok ve Bigo Live üzere platformlar şu anda kümülatif olarak baktığımızda Twitch’e kıyasla daha fazla ilgi görüyor. Bu ilginin en değerli sebebi bu uygulamaların öbür platformlara kıyasla daha çeşitli kategorilerdeki yayıncılara hitap etmesi ve bu canlı yayın platformlarına kolay kolay ulaşılması.
Ancak TikTok, Bigo Live ve Twitch üzere canlı yayın platformlarının kendi içlerinde de ayrılan yanları var. Twitch üzere geçmiş periyot yayıncılık yapılan platformlarda binlerce liralık ekipmanlar ve yazılımlara muhtaçlık duyuluyordu. TikTok ve Bigo Live üzere taşınabilir temelli uygulamalarda ise bu ekipmanlar yerine yalnızca bir telefon olması kâfi. Haliyle de TikTok ve Bigo Live’da yayın açanlar için teknik aksaklık, bütçe denkleştirmek üzere problemleri ortadan kalkmış oldu. Elbette bu trendi destekleyen öbür teknolojik değişimler de yaşandı.
Fakat iş aslında ‘insan yüzüyle’ yapılan yayınları da aştı: Vstream kavramı hayatımıza girdi:
Virtual Stream ya da V-stream olarak isimlendirilen ve son periyodun en tanınan yayın kategorisi olarak isimlendirilen Vstream; sanal bir karakter olarak yayın açmak için kullanılıyor. Kadın/erkek/hayvan hatta eşya olarak sanal karakterinizi seçip canlı yayın açabiliyorsunuz. Bilhassa Asya kıtasını tesiri altına alan bu özellik, son vakitlerde Avrupa ve Amerika’ya da sıçramış durumda. Sanal yayın yapan yayıncılar için ise V-streamer terimi kullanılıyor.
Vstreamer olabilmeniz için çeşitli yazılımlar yükleyip, kameranıza yüz ve beden hareketlerinizi algılatmanız gerekiyor. Twitch tarafında gerekli ekipmanlar biraz daha kıymetli olsa da, birden fazla taşınabilir uygulamada büsbütün fiyatsız olarak V-streamer olunabiliyor. Snapchat ve Bigo Live’da bulunan hazır Vstream efektleri ile seçtiğiniz sanal karakterle yayınlar açabiliyorsunuz.
Yeni internet teknolojileri de canlı yayın platformlarına giriş yaptı:
Çok daha süratli internete ve daha az gecikme mühletine sahip olan yeni kuşak internet teknolojisi 5G, insanları uzun vakittir aradıkları taşınabilir internet kalitesiyle buluşturdu. Bu da en çok istediği her yerde içerik üretmek isteyen yayıncılara, ve elbette izleyenlere yansıdı.
Tüm bunlar bir ortaya gelince, bir içeriği nasıl tükettiğimiz de değişti:
Twitch, TikTok ve Bigo Live’da bulunan etkin chat yani etkin sohbet özelliği, yayıncıların ve izleyicilerin eş vakitli olarak birbirleriyle irtibat halinde olmasına imkan sağlıyor. Bu özellik yayıncının yeteneklerini sergilerken yorumda bulunmak, mizahi içerikler üretmek hatta yayıncıyla dertleşmek için dahil kullanılabiliyor ve her iki tarafın da sosyalleşmesinde büyük bir rol oynuyor. Kullanıcıların bu şekil etkileşimli platformları tercih etmeleri de kitlelerin içerik tüketimi alışkanlıklarının değişmeye başladığına işaret ediyor.
Değişim, üretilen içeriklerde de görülüyor:
Canlı yayın uygulamalarına olan ilginin kaynağı olarak belirlenen Asya ülkeleri, bu içerik tipinin süratli ve istikrarlı olarak tüketildiği bir pazar. Lakin son vakitlerin trendi olan sosyal medyada “gerçek” ve “samimi” olmak artık yalnızca Asya’da değil dünyadaki herkes tarafından eksikliği hissedilen ve aranan bir kavram olarak bariz halde tüm toplumsal medya kullanıcılarının gündeminde duruyor.
Bunun için beşerler dijital detoks yahut #nofilter üzere akımlar başlatıyorlar. Bu sıkıntıya tahlil olarak içerik üreticileri artık “video yükleme” değil, gerçek vakitli olarak ulaşılabilir olma yoluna gidiyor ve canlı yayınlar açıyorlar. Bu nedenle kökeni Asya olarak görünen canlı yayın uygulamaları artık tüm dünyadan kullanıcılara ve içerik üreticilerine mesken sahipliği yapmaya başladı.
Çoğu kişinin başındaki o soruyu da cevaplayalım: Nasıl yayıncı olunur?
İlk olarak üreteceğiniz içeriğe uygun bir platform seçmeniz gerekiyor. Cümbüş odaklı içerikler üretmek istiyorsanız, Tiktok ve Bigo Live üzere canlı yayın uygulamalarını tercih edebilirsiniz. Bu iki platform ortasında karar verirken ise en değerli seçim ögesi imaj kalitesi ve içerik çeşitliliği olacaktır.
Eğer manzara kalitesi daha yüksek bir platform arıyorsanız Bigo Live, daha çeşitli içerik arıyorsanız TikTok’u tercih edebilirsiniz. Ayrıyeten Tiktok daha çok kısa görüntü özelliği ile öne çıkarken Bigo Live canlı yayın platformu olarak daha tanınan kullanılıyor. Bu platformlarda yayıncı olmak için gereksiniminiz olan tek şey internete erişimi olan bir telefon olacaktır. Şayet bu türlü bir telefonunuz varsa istediğiniz canlı yayın uygulamasını fiyatsız bir halde indirip istediğiniz yerde yayın açabilirsiniz.
Daha oyun odaklı bir platform arıyorsanız, Twitch ve Youtube Live sizin için uygun alan olabilir lakin Twitch ve Youtube yayıncılığı için en azından bir bilgisayara gereksiniminiz olabilir. Bu iki platform ortasında ise daha oturmuş bir kitlesi olan bir platform olarak Twitch, büyümeye daha açık bir platform olarak ise Youtube Live’i tercih edebilirsiniz.
Özelleşeceğiniz yayıncılık tipine karar verdikten ve sistem gerekliliklerini sağladıktan sonra yayıncılığı bir mesleğe dahil dönüştürebilirsiniz. En azından sevdiğiniz şeyi yaparak hem keyif alıp yeni beşerlerle tanışabilir ve toplumsallaşabilir hem de gelir elde edebilirsiniz.
