Birleşik Krallık’ta bulunan Warwick Üniversitesinden astronomlar, yaptıkları araştırmalarda Dünya’nın da içerisinde bulunduğu Samanyolu Galaksisi’nin en yaşlı yıldızını ve onun ilişkin olduğu güneş sistemini keşfettiler.
Astronomların keşfettiği bu en yaşlı yıldız ‘beyaz cüce’ ketegorisinde yer alıyor ve Dünya’dan 90 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Etrafındaki yörüngelerde bulunan buzlu asteroidlerin ve gezegenlerin dahil olduğu güneş sistemi, birinci hesaplamalara nazaran 10 milyar yıldan daha yaşlı!
Bu yıldızlara beyaz cüce deniyor, ancak renkleri sahip oldukları materyallere göre değişiyor:
Warwick Üniversitesi’nden astronomlar, birinci etapta Avrupa Uzay Ajansı’na ilişkin gözlem evi GAIA tarafından tespit edilen 2 ‘beyaz cüce’ yıldızı modellediler. Her iki yıldızın da etrafının gezegen enkazlarıyla kaplı olduğu tespit edildi. Bir yıldızın alışılmadık derecede mavi, başkasının Samanyolu’nda bugüne kadar görülen en soluk ve kırmızı renge sahip olduğu görüldü (Beyaz cüce yıldızlarının renkleri değişebiliyor, ilerleyen kısımda açıklıyoruz).
WDJ2147-4035 koduyla kayda geçen kırmızı renkteki yıldıza ağırlaşan araştırmacılar; yıldızın 10.7 milyar yaşında olduğunu, bunun 10,2 milyar yılını da soğuma basamağındaki bir beyaz cüce olarak geçirdiğini buldular. Ayrıca yıldızın sodyum, potasyum ve lityum gereçleri açısından zengin olduğu da tespit edildi.
WDJ1922+0233 koduyla kayda geçen mavi renkteki öteki yıldızın kırmızı olandan biraz daha genç olduğu; etrafındaki atıklar sebebiyle üzerinde Dünya’daki üzere kıtasal kabuklar bulunduğu, mavi rengin helyum-hidrojen karışımı içeren atmosferinden kaynaklandığı tespit edildi (Evet yıldızlarda da atmosfer var ve çoğunlukla ağır gazlardan oluştuğu için gazyuvar ismi da veriliyor).
Araştırmanın başyazarı Abigail Elms’in Psys.org’a yaptığı açıklama: “Kendi güneş sistemimizde bilinen hiçbir şeye benzemiyor.”
“Samanyolu Galaksisinde bir vakitler Dünya gibisi gezegenler tarafından kirletilmiş en eski yıldız kalıntılarını bulduk. Bunun 10 milyar yıl üzere bir süreçte gerçekleştiğini ve bu gezegenlerin Dünya oluşmadan çok evvel öldüğünü öğrenmek hakikaten şaşırtan.”
“Kırmızı olan beyaz cüce gezegen, üzerindeki gezegen kalıntılarının lityum ve potasyum açısından varlıklı olması nedeniyle kendi güneş sistemimizde bilinen hiçbir şeye benzemiyor. Bu beyaz cüce gezegen çok değişik, zira çok düşük yüzey sıcaklığı, onu kirleten metaller, çok yaşlı olması ve manyetik olması onu son derece az kılıyor.”
“Beyaz cüce yıldız” nedir?
Astronomlara nazaran bizim Güneşimiz dahil pek çok yıldızın bahtı bir gün ‘beyaz cüceye’ dönüşmek. Tüm gücünü tüketen ve dış katmanları dökülen yıldızlar, vakitle küçülüyor ve soğuma sürecine geçiyor. Bu süreçte daha küçük forma dönüşüyor ve renklerinin soluklaşmaları sebebiyle çoğunlukla beyazlaşıyorlar. Ancak bu soğuma sırasında sahip oldukları unsurlar sebebiyle -tıpkı bir demirin paslanınca kırmızılaşması gibi- farklı renklerde oluşabiliyorlar.
Siz ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen unutmayın.