Genellikle bilim kurgu yapıtlarında gördüğümüz ‘katil robotlar’ insanlığın gelecek yıllarda gerçeğe dönüşmesinden en çok korktuğu şeylerden biri. Her geçen gün de yeni bir ‘katil robot’ temalı üretimle karşılaşıyoruz. Bunun en yeni örneği, Apple TV+’ın yakında çıkacak olan ‘Dolly’ isimli sinema. Bir kısa kıssadan uyarlanacak üretim, milyarder sahibini öldüren katil bir robotu bahis alıyor. Daha öncelerine döndüğümüzde ise Terminator, iRobot üzere birçok sinemada bu robotlarla karşılaşıyoruz.
Filmlerdeki bu robotlar, ekseriyetle insan bedenine emsal bir yapıya sahip olan korkutucu bir görünüme sahip olan aygıtlar olarak tasvir ediliyor. Hatta hayvanlara benzeyen robotların bile bu usul şeyler olarak gösterildiğini görüyoruz. Pekala, bu ‘katil robotların’ şimdiden hayatımıza girdiğini söylesek ne düşünürsünüz? Gelin daima bir arada bu mevzuyu bir inceleyelim.
Katil robotlar şimdiden kullanılmaya başlandı bile
Bu mevzuyu irdeleyen sinemalar her ne kadar başarılı olsalar da gerçek ‘katil robotlar’ ile ilgili pek hakikat varsayımlar yapmıyor. Zira gerçekte karşılaştığımız bu aygıtlar, sinemalardaki üzere kötü niyetli ve şuurlu insansı robotlar değil. O robotların hakikaten var olmasını sağlayacak teknolojiler için daha çok uzun yıllar olduğunu söylemek yanlış bir varsayım olmaz. Hatta korkulanın tersine ‘duyarlı’ olarak nitelendirilebilecek robotların sahiden var olmama ihtimali de mevcut.
Peki şu anki ‘katil robot’ olarak nitelendirilen şeyler ne? Bunun için sinemalardaki robotların bilakis daha kolay teknolojilere bakmamız gerekiyor. Bu teknolojiler, şu an birçok ülke tarafından hâlihazırda kullanılan insansız hava araçları üzere otonom silah sistemleri. Bu araçlar, birçok alanda hayli yararlı olsa da silahlandırıldıklarında dehşetli şeylere dönüşebiliyorlar.
Yani anlayacağınız, ‘Eye in the Sky’ ve ‘Angel Has Fallen’ üzere sinemalar; kolay, silahlı drone’lar nedeniyle ‘katil robot’ sözünü en düzgün tanımlayan üretimler. Her gün haberleri izlediğimizde de artık klâsik askeri araçların yerini bu şekil teknolojilerin aldığını görüyoruz. Bu da insansız hava araçları, otonom tanklar üzere şeylerle savaşların artık eskisinden çok daha farklı hâle geldiğini ortaya koyuyor.
Tabi ki otonom silah sistemlerinin, maksatların belirlenmesi ve yok edilmesinde rol oynamasının da korkutucu olduğunu söylemek gerek. Muhtemel etik, yasal ve teknik tartışmalar, dünyayı daha tehlikeli bir yöne yanlışsız götürüyor ve otonom silah sistemlerinin önümüzdeki yıllarda sinemalarda gördüğümüz ‘katil robotları’ bir nebze de olsa gerçeğe dönüşebileceğini ortaya koyuyor. Bu nedenle mevzu hakkında birçok atak yapılıyor.
Şirketler ve ülkeler, şimdiden tedbir almaya başladı
Geçtiğimiz haftalarda; Boston Dynamics, Agility Robotics, ANYbotics, Clearpath Robotics, Open Robotics ve Unitree Robotics üzere dünyanın en önde gelen robotik şirketleri, robot platformları ile ilgili kararlar aldı. Yapay zekâ konusunda da öne çıkan bu şirketler, robot platformlarını asla silahlandırmayacaklarını duyurdu.
Bunun hususun birinci sefer gündeme gelmediğini de eklemek gerek. Beş yıl evvel Elon Musk’ın da dahil olduğu birçok yapay zekâ ve robotik şirketinin kurucuları katil robotların kullanımı için açık mektup göndermişti. Bu atılımlar de şimdiden ‘katil robotlar’ konusunda tedbirlerin şimdiden alındığını gösteriyor.
Ancak, bunun kâfi olmayabileceğini de belirtmek gerek. Daha evvel üçüncü taraf kişiler, Boston Dynamics’in Black Mirror dizisinden fırlamış üzere duran köpek robotuna silah entegre etmişti.
Yani anlayacağınız, otonom silah sitemlerinin bizi vahim bir geleceğe götürmesini engellemek tekrar bizim elimizde. Uzmanlara nazaran bu usul bir gelecekten korunmanın en âlâ yolu, tıpkı nükleer silahlarda da olduğu üzere ulusların topluca harekete geçmesi ve bu sistemlere düzenlemeler getirilmesi. Daha evvel birçok ülke ve öne çıkan isim, Birleşmiş Milletler’e katil robotlar konusunda davette bulunarak bu mevzuyu gündeme getirmişti.
Türkiye, drone gücü olabilir mi?
Tabii ki bu şekil teknolojilerden bahsederken ülkemizi de es geçmemek gerek. Türkiye, Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) üretiminde öne çıkan ülkelerden biri. Rusya ile savaşta olan Ukrayna’nın da kullanılan drone’lar, Türkiye’nin teknolojik ilerlemesine yardımcı oluyor. Bunun yanı sıra bu araçların üretiminin yüksek olması da ülkenin, önümüzdeki yıllarda drone konusunda güçlü bir pozisyonda bulunabileceğini ortaya koyuyor. Alışılmış ki müthiş bir geleceğin oluşmaması için bu otonom silah sistemlerinin yanlışsız kullanılması gerektiğini de eklemeden geçmemek gerekiyor.
