Şirketlerin sundukları hizmetler neredeyse her vakit muhakkak müsaadeler vermenizi gerektiriyor. Örnek olarak Google Maps’in sunduğu navigasyon hizmetini kullanmak için o uygulamanın sizin pozisyonunuzu bilmesine müsaade vermeniz gerekiyor. Buna benzeri öbür uygulamalar da emelleri doğrultusunda bizlerden belli müsaadeler istiyor. Biz de o hizmete çabucak erişmek için bunların ne olduğuna bakmadan müsaade veriyoruz.
Pekala ayrıntısına bakmadan bu uygulamalara sunduğumuz bilgiler tam olarak hangileri? Aslına baktığımızda gündelik hayatımızın vazgeçilmez uygulamalarında sizleri bir anlığına düşündürebilecek müsaadeler bulunuyor. Artık, Clario’nun derlediği infografiğin yardımıyla hangi uygulamanın hangi bilgimizi elinde tuttuğuna bakalım.
En az bilgi toplayanlar ortasında Google’ın iş odaklı uygulamaları, yani Google Docs, Sheets ve Gmail bulunuyor: İşte topladıkları datalar
- E-posta
- İsim soy isim
- Kullanılan aygıt
- Rehber
- Kullanılan lisanlar
Kategorilerin tamamı göz önüne alındığında, bu uygulamalar şahsî dataların yalnızca 12,82’sini topluyor.
Pandemiyle birlikte iş ve okul dünyasının vazgeçilmezlerinden olan Zoom, şahsî bilgilerin yüzde 20,51’ini topluyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Kullanılan aygıt
- Ekrandaki objeleri, yüzleri ve art planı taramak için alınan görsel datalar
- Rehber
- Kullanılan lisanlar
Son yıllarda ismini hayli geniş kitlelere duyuran Zoom, belli görsel bilgileri topluyor. Bu alana yönelik bilgiler, filtrelerin uygulanacağı vakitlerde güzel performans sunulmasını sağlıyor.
WhatsApp, geçmişte büyük saklılık kaygıları uyandırarak bilhassa ülkemizin bulunduğu alanda çok sayıda kullanıcı kaybetti. Şu an topladığı bilgiler şu formda:
- E-posta
- İsim soy isim
- Anlık pozisyon
- Telefon numarası
- Aygıt tipi
- Rehber
- Galerideki fotoğraflar
- Kullanılan lisanlar
Zoom’da olduğu üzere toplam dataların yüzde 20,51’ini toplayan WhatsApp için bu sayı, içinizde bir kuşku uyandırmış ya da gözünüze az gelmiş olabilir. Ama küçükten büyüğe ilerleyen listemizin daha ortalarında bile olmadığımızı belirtelim.
YouTube’da bu kadar bilgi toplanacağını düşünür müydünüz?
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Uygar durum
- Telefon numarası
- Konut telefonu numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Kullanılan lisanlar
Açıkçası YouTube’un WhatsApp’tan daha çok data topluyor olması epeyce beklenmedik bir durum. Ama burada unutulmaması gereken şey, kıymetli olanın dataların niceliğinin değil niteliğinin pahalı olduğunu bilmek. Son olarak platform, toplam bilgilerin yüzde 23,08’ini topluyor.
Google Maps, “Ne alaka?” diyeceğiniz bilgilere erişmek istiyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Aygıt tipi
- Yeni patronlar
- Hobiler
- Manzara bilgileri
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
Google Maps’deki manzara dataları, çevreyi daha isabetli bir formda tanımak için isteniyor. Öteki müsaadeler ise hizmetin ana maksadına hizmet ediyor üzere görünüyor. Maps’in topladığı bilgiler, toplamın yüzde 23,08’i.
Dizi yahut sinema izleyip çıktığımız Netflix nasıl şimdiye kadar saydıklarımızdan daha çok data topluyor olabilir?
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Mesken adresi
- Cep telefonu numarası
- Konut telefonu numarası
- Aygıt tipi
- İlgi alanları
- Banka hesabı bilgileri
- Ses tanıma
- Kullanılan lisanlar
Toplam dataların yüzde 25,64’ünü toplayan Netflix, bu bilgilerin bir kısmını üye olma adımında kullanıcılardan istemek durumunda kalıyor. Başkalarının ise kullanıcıya özel içerik önermek üzere alanlarda kullanıldığını düşünmek sıkıntı değil.
Twitter, kestirim edebileceğimiz üzere Netflix’den daha fazla data topluyor. Ama bu mevzuda ana rakibi Facebook’un yanından bile geçemiyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsiyet
- Anlık pozisyon
- Aygıt tipi
- Toplumsal ağlardaki arkadaş bilgileri
- Görsel yüz tanıma
- Görsel etraf tanıma
- Rehber
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisanlar
Bu kadar sayıda unsur görünce Twitter’ın çok önemli boyutta data depoladığını düşünebilirsiniz. Bilgilerin niteliğine nazaran bu kısmen yanlışsız olsa da bu unsurlar, toplam dataların yüzde 33,33’ünü kapsıyor.
Kim iddia ederdi? Spotify, Twitter’dan çok bilgi topluyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsiyet
- Mesken adresi
- Telefon numarası
- Mesken telefonu numarası
- Aygıt tipi
- İlgi alanları
- Banka hesabı bilgileri
- Toplumsal medyadaki arkadaş, hobi ve ilgi alanlarına dair bilgiler
Toplam bilgilerin yüzde 35,90’ını toplayan Spotify, bu dataları çoğunlukla ilgi alanlarına nazaran yeni müzikler önermek için kullanıyor. Bunun dışında uygulamanın her yıl olmak üzere her bir kullanıcıya, dinlediklerinin özetini sunduğunu da biliyoruz.
TikTok’un toplamak istediği bilgilerin hem niteliği hem de niceliği başkalarına nazaran daha üst düzeyde:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Telefon numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Banka hesabı bilgileri
- Toplumsal medyada hesaplarındaki arkadaşlar, hobiler ve ilgi alanları
- Yüz tanıma
- Çevreyi tanıma
- Obje tanıma
- Rehber
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisan
Toplam datanın yüzde 46,15’ine erişen TikTok, bilhassa objeleri, sesleri ve insanları tanımak için istediği müsaadelerle telaşlara sebep oluyordu. Lakin unutmayalım ki uygulamanın kamera merkezinde sunduğu hizmetini devam ettirebilmesi için bu kısımlara erişmesi gerekiyor.
“Sadece ulaşım için kullandığımız Uber bizden hangi bilgileri alabilir ki?”
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsiyet
- Anlık pozisyon
- Mesken adresi
- Çalışma durumu
- Yapılan meslek
- Telefon numarası
- Konut telefonu numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Şimdiki patron
- Geçmiş patronlar
- Toplumsal medyadaki arkadaşlar, hobiler ve ilgi alanları
- Yüz tanıma
- Rehber
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisan
Uber’in erişim müsaadesi istediği bilgiler, toplamın yüzde 56,41’ini oluşturuyor. Daha evvel istediği bu müsaadeler sebebiyle tenkitlerin gayesi olan şirket, bu müsaadelerin uygulamanın en verimli hâlinde çalışması için gerekli olduğunu söylemişti.
Tinder’a geldiğimizde evcil hayvanımızın olup olmadığını bile belirtmemiz gerekiyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsiyet
- Cinsel yönelim
- Uygar durum
- Anlık pozisyon
- Çalışma durumu
- Yapılan meslek
- Evcil hayvan bilgileri
- Telefon numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Uzunluk
- Tartı
- Banka bilgileri
- Toplumsal medyadaki arkadaşlar, hobiler ve ilgi alanları
- Yüz tanıma
- Çevreyi tanıma
- Obje tanıma
- Rehber
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisan
Tinder, kendisine sunulan bilgilerle kullanıcıları eşleştiren bir platform. Bu sebeple ne kadar çok data elinde bulunursa o kadar isabetli eşleştirmeler yapabilir. Tekrar de tüm bilgilerin yüzde 61,54’ünü toplamak istemesi bir anlığına da olsa düşündürmüyor değil.
E neyimiz kaldı? Instagram’ın topladığı datalar tüm dataların yüzde 69,23’ü ediyor:
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsel yönelim
- Anlık pozisyon
- Konut adresi
- Çalışma durumu
- Meslek
- Evcil hayvan bilgileri
- Telefon numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Uzunluk
- Kilo
- Aktüel patronlar
- Geçmiş patronlar
- Toplumsal medyadaki arkadaşlar, hobiler ve ilgi alanları
- Yüz tanıma
- Çevreyi tanıma
- Obje tanıma
- Rehber
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisan
Tanınan toplumsal medya platformu Instagram, tüm bilgilerin neredeyse yüzde 70’ini toplamak istiyor. Uygulamada öykü kısmında farklı, ana akış kısmında farklı, keşfet kısmında bambaşka istikamete giden süreçler olduğu için bu kadar çok müsaadenin mantığını o istikamette arayabiliriz.
Eksik varsa biz tamamlarız artık, ya da o bizi tamamlar: Facebook, şahsî bilgilerin neredeyse yüzde 80’ini istiyor
- E-posta
- İsim soy isim
- Yaş
- Cinsel yönelim
- Uygar durum
- Irk
- İnanç
- Anlık pozisyon
- Mesken adresi
- Çalışma durumu
- Meslek
- Evcil hayvan bilgileri
- Telefon numarası
- Konut telefonu numarası
- Aygıt tipi
- Hobiler
- İlgi alanları
- Akrabalar
- Şimdiki patronlar
- Geçmiş patronlar
- Toplumsal medyadaki arkadaşlar, hobiler ve ilgi alanları
- Yüz tanıma
- Çevreyi tanıma
- Obje tanıma
- Rehber
- Ses tanıma
- Galeriye erişim
- Kullanılan lisan
Facebook, her işlevini yerine getirmek için ferdî bilgilerin tümünün yüzde 79,49’unu bilmek istiyor. Bu noktada dışarıda kalanlar ise kullanıcının uzunluğu, kilosu, annesinin kızlık soyadı, banka bilgileri, maaşı, doğduğu ülke, alerjileri ve hayat biçimi bilgileri.