Türkiye’de mikro mobilite kesiminin büyümesinde büyük bir rol oynayan scooter kiralama şirketi Martı, geçtiğimiz haftalarda Rekabet Kurumu’nun radarına girmişti. Kurum, eser pazarında hâkim durumda bulunduğu ve rakipleri üzerinde dışlayıcı aksiyonları ile hâkim durumunu berbata kullandığı tezi üzerine Martı’ya yönelik soruşturma açıldığını duyurmuştu.
Rekabet Kurumu, bugün paylaştığı duyurusunda Martı’ya yönelik soruşturmanın sonuçlandığını açıkladı. Kurumun açıklamasına nazaran Martı, soruşturma sürecinde evrak içeriğindeki rekabetçi kaygılara yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ait müracaatta bulundu. Bu sonuçta yapılan görüşmeler sonucunda Martı’ya bir taahhüt paketi sunulduğu açıklandı. Rekabet Kurumu, bu taahhüt paketinin içeriğini şimdi paylaşmadı.
Rekabet Kurumu’nun açıklaması:
“Rekabet Şurasının 21.07.2022 tarih ve 22-33/527-M sayılı kararı ile Martı İleri Teknoloji A.Ş’nin ilgili eser pazarında hâkim durumda bulunduğu ve rakipleri üzerinde dışlayıcı aksiyonları ile hâkim durumunu berbata kullanmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği savıyla soruşturma başlatılmıştı.
Soruşturma süreci devam ederken, Martı İleri Teknoloji A.Ş. tarafından evrak içeriğindeki rekabetçi telaşlara yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ait müracaatta bulunulması üzerine gerçekleştirilen görüşmeler soncunda Martı İleri Teknoloji A.Ş. tarafından bir taahhüt paketi sunuldu.
08.09.2022 tarihinde Rekabet Kurulunca evrakın müzakeresi sonucunda; taahhütlerin belge kapsamında tespit edilen rekabet sıkıntılarını giderebilecek nitelikte olması nedeniyle kabulüne ve ilgili teşebbüs açısından bağlayıcı hale getirilerek soruşturmanın sonlandırılmasına karar verilmiştir.”
Martı’nın ihlal ettiği öne sürülen Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. ve 6. hususları:
Madde 4- Belli bir mal yahut hizmet piyasasında direkt yahut dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama hedefini taşıyan yahut bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler ortası muahedeler, uyumlu aksiyonlar ve teşebbüs birliklerinin bu çeşit karar ve hareketleri hukuka muhalif ve yasaktır.
Bu haller, bilhassa şunlardır:
a) Mal yahut hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr üzere ögeler ile her türlü alım veya satım kurallarının tespit edilmesi,
b) Mal yahut hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının yahut ögelerinin paylaşılması ya da denetimi,
c) Mal yahut hizmetin arz ya da talep ölçüsünün denetimi yahut bunların piyasa dışında belirlenmesi,
d) Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması yahut piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin boykot ya da başka davranışlarla piyasa dışına çıkartılması veyahut piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,
e) Münhasır bayilik hariç olmak üzere, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki şahıslara farklı koşulların uygulanması,
f) Mutabakatın niteliği yahut ticarî teamüllere ters olarak, bir mal yahut hizmet ile birlikte öteki mal yahut hizmetin satın alınmasının mecburî kılınması yahut aracı teşebbüs durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın ya da hizmetin öteki bir mal yahut hizmetin de alıcı tarafından teşhiri kuralına bağlanması ya da arz edilen bir mal yahut hizmetin tekrar arzına ait kuralların ileri sürülmesi,
Bir muahedenin varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat değişmelerinin yahut arz ve talep istikrarının ya da teşebbüslerin faaliyet bölgelerinin, rekabetin engellendiği, bozulduğu yahut kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi, teşebbüslerin uyumlu aksiyon içinde olduklarına karine teşkil eder.
Ekonomik ve rasyonel gerçeklere dayanmak şartıyla taraflardan her biri uyumlu harekette bulunmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.
Madde 6- Bir yahut birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir kısmında bir mal yahut hizmet piyasasındaki hâkim durumunu tek başına veyahut öbürleri ile yapacağı muahedeler ya da birlikte davranışlar ile berbata kullanması hukuka muhalif ve yasaktır.
Kötüye kullanma halleri bilhassa şunlardır:
a) Ticarî faaliyet alanına öbür bir teşebbüsün girmesine direkt yahut dolaylı olarak pürüz olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan aksiyonlar,
b) Eşit durumdaki alıcılara birebir ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için farklı kaideler ileri sürerek, direkt yahut dolaylı olarak ayırımcılık yapılması,
c) Bir mal yahut hizmetle birlikte, öbür mal yahut hizmetin satın alınmasını yahut aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın yahut hizmetin, öteki bir mal yahut hizmetin de alıcı tarafından teşhiri koşuluna bağlanması ya da satın alınan bir malın muhakkak bir fiyatın altında satılmaması üzere tekrar satış halinde alım satım kaidelerine ait sınırlamalar getirilmesi,
d) Belli bir piyasadaki hâkimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticarî avantajlardan yararlanarak öteki bir mal yahut hizmet piyasasındaki rekabet şartlarını bozmayı amaçlayan aksiyonlar,
e) Tüketicinin ziyanına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.
