Mısır Piramitleri, devasa boyutları, kusursuz geometrileri, ‘bunları nasıl yaptılar ki’ soruları, türlü komplolar ve binlerce yıllık tarihiyle elbet herkesin merakını uyandıran yapılar.
Milattan evvel 3500 – 4000 yıllara kadar dayanan tarihleriyle piramitler bize antik Mısır’ın kültürü ve ömrü hakkında pek çok bilgi veriyor. Yapılışlarına, geometri ve astronomiyle olan ilişkisine ve içinde neler olup bittiğine dair sayısız araştırma yürütülen piramitler, bilim ve teknolojinin hudutları genişledikçe yapılan her yeni keşifle bizi şaşırtmaya devam ediyor.
Mısır’da keşfedilmiş150’ye yakın piramit var
Biz daha çok en ünlü piramitler olan Giza Piramitleri’ni bilsek de, aslında Mısır’da şu ana kadar 150’ye yakın piramit keşfedildi. Lakin deforme olmuş, çöl kumlarının altında kalmış ya da büsbütün yok olmuş daha fazla piramit de olabileceği düşünülüyor.
Piramitler aslında firavunlar ve aileleri için yapılan birer anıt mezar. Firavunlar kendileri ve bazen de kendi piramit inşasını tamamlayamadan ölen ataları için piramitler inşa ettiler. Pek çok farklı kültürde farklı halde uygulanmış olan ‘mezara meyyit ile birlikte eşyalarını gömmek’ Mısır’da da vardı. Tıpkı vakitte piramitlerin firavunları yaradanlara ulaştıracak birer araç olarak tasarlanmış olabileceği düşünülüyor. Eski Mısır inancında firavunlar ‘öbür dünyada’ ilahların ortasına katılacaklarına inanıyorlardı.
Yaklaşık bin yıl boyunca piramit inşa etme geleneğini devam ettiren Mısırlı firavunlar, sonraları bu geleneği terk ettiler. Bunun nedeni tam olarak bilinmese de, genel olarak piramitlerdeki firavun mezarlarının soyulmasının firavunları bu adıma itmiş olabileceği düşünülüyor.
Dünyanın farklı yerlerinde de piramitler var
Piramitler aslında Mısırlı firavunlara mahsus yapılar değil. Hatta aslında Mısırlılar da bu devasa anıt mezar geleneğini Sümerlerin inşa ettiği ve üçgen değil de dikdörtgen büyük tapınaklar olan zigguratlardan almışlar.
Bu dikdörtgen ve zirvesinde geniş teras bulunan tapınaklar, bir müddet sonra Mısırlılar tarafından basamak yapılı piramitlerde örnek alındı ve akabinde da günümüzde bildiğimiz haliyle piramitler oluştu.
Bunun yanında Bolivya’da ve Meksika’da da piramitler var. Birebir vakitte Anadolu topraklarında da benzeri halde kral mezarları olarak inşa edilerek üzerine taş bloklar ve topraklar yığılan piramit gibisi yapılar olan ‘tümülüsler’ var.
Pekala Mısır’da piramitlerin içinde ne var?
Piramitlerin içleri aslında büyük oranda taşlarla dolu. Yani bu yapılar bir dış cephe ve içeride geniş boş alanlar olarak inşa edilmemiş. Ancak doğal ki bu yapıların firavunları rablerin katına çıkaracak araçlar olarak inşa edildiklerini düşünecek olursak, içeride özel şeyler de var.
Piramitlerin içlerinde şimdiye kadar elde edilen bilgilere nazaran genel olarak mezar odaları ve dar koridorlar var. Mezar odalarının içlerinde ise evvelce firavunlara ve ailelerine ilişkin pek çok ganimetin olduğu düşünülüyor. Lakin bu ganimetler günümüze kadar ulaşamamış zira binlerce yıllık vakit diliminde odaların içi define avcıları tarafından soyulmuş.
Birebir vakitte odalardaki lahitlerde doğal ki ölen şahısların mumyaları bulunuyordu. Lakin bilhassa çok daha eski tarihli, birinci piramit örnekleri olan basamaklı piramitlerin içlerinde mezar odaları bulunmuyor. Bu piramitlerin içlerinde ne olduğu ve ne gayeyle yapıldıkları bu sebeple tam olarak öğrenilemiyor.
Tüm bu saydıklarımız, devasa piramitlerin küçük sayılabilecek kısımlarında bulunuyor. Fakat yapılan araştırmalar, piramitlerde bunlardan çok daha fazlası olabileceğine işaret ediyor.
Fonksiyonu anlaşılamayan taş duvardan bariyerler, ne olduğun çözülemeyen gizemli devasa boşluklar ve üzerinde çizimler olan taşlar…
Piramitlerin içinde mezar odaları, ganimetler, firavunların mumyaları ve dar koridorlar olduğundan bahsettik. Fakat şimdiye kadar bir piramitin içinde külliyen ne olduğuna dair hiçbir kesin bilgiye ulaşamadık.
Olağan ki bu gizemli ve büyüleyici yapıların içlerinde ne olduğunu araştıran pek çok bilim insanı var. Örneğin bir takım geçtiğimiz yıllarda üzerinde 5 sene çalışarak geliştirdikleri özel bir robot kullanarak dar bir havalandırmanın ucunda bir duvarla gizlenmiş bir bölme buldular. Duvarın gerisinde bulunan bu bölmenin neden yapıldığı, içinde ne olabileceği ya da neden bir duvarla gizlendiği bilinmese de, çalışma piramitlerin düşündüğümüzden daha kompleks ve sırlarla dolu olduğunun ispatı.
Kelam konusu oda, Keops Piramidi’ndeki Kraliçe Odası’nda 1872 yılında keşfedilen lakin ucunda ne olduğu da gayesi da o yıllardan bu yana büyük bir gizemdi. Daracık bir havalandırma boşluğu üzere görünen bu yapıda demin bahsettiğimiz özel robot 50 metrelik bir seyahat sonrası duvara rastladı. Duvarın gerisindeki oda da hâlâ gizemini koruyor.
2017 yılında yapılan bir diğer çalışmada ise araştırmacılar müografi ismi verilen bir formül ile yeniden Keops Piramidi’nde çığır açan bir keşfe imza attı. Kozmosun temel parçacıklarından biri olan müonlar kullanılarak yapılan ölçümler sonucunda, Keops Piramidi’nde Kral ve Kraliçe odalarının üstünde büyük bir boşluk keşfedildi.
Büyük galeri alanı kadar, yaklaşık 30 metre olduğu düşünülen bu boşluğun ne olduğu, neden orada olduğu ve içinde ne olabileceğine dair hiçbir bilgimiz olmasa da, araştırmayı yürüten grup birebir usulü kullanarak piramitlerin içini araştırmaya devam edecek.
İç yapısı en ayrıntılı biçimde tespit edilebilen piramit, en meşhur ve büyük piramit olan Keops Piramidi
Keops Piramidi, 145,75 metre yüksekliğinde devasa bir yapı. Milattan evvel 2550’li yıllarda yapıldığı düşünülen bu piramit, 20. yüzyılın başlarına dek yani yaklaşık 3800 yıl boyunca insan eli ile yapılmış en yüksek yapı olma unvanını elinde tuttu.
Üretiminin yaklaşık 20 yıl sürdüğü düşünülen Keops Piramidinin, Mısır firavunu Khufu için yaptırıldığı biliniyor. Dünyanın yedi mükemmelinden biri olan ve bu yedi mükemmelden bugün hâlâ ayakta olan tek yapı olan piramit, tıpkı vakitte içinde ne olduğuna dair en çok bilgiye sahip olduğumuz piramit.
Bu piramidin içinde giriş, geniş bir alan olan ‘büyük galeri’, kral ve kraliçe odaları bulunuyor. Bunlar dışında da üstte da bahsettiğimiz üzere gizemi çözülemeyen boşluklar, görüntüleyemediğimiz odacıklar ve boşluklar da var. Yani hakkında en çok şey bildiğimiz piramidi bile aslında o kadar da bilmiyoruz…