Hepimiz, hayatımızın en az bir devrinde kendimizi olağandan çok daha agresif, huysuz yahut mutsuz hissetmişizdir. Üstelik bu üzere devirlerden geçtiğimiz sıralarda etrafımızdaki beşerler bize çok daha keyifli görünmeye başlar. Uzmanlar ise bu üzere durumlarda sıklıkla duyduğumuz kimi tekliflerde bulunuyor. Örneğin; kendinizi olumsuz fikirlerden uzaklaştırın, sizi keyifli hissettirecek şeyler yapın ve anı yaşayın gibi.
Yeni yapılan bir araştırmaysa şimdiye kadar duyduğumuz bu tavsiyelerin aslında çok da yararlı olmadığını; hatta tam tersine pişmanlık ve tasa üzere hislerin faydalı olabileceğini ortaya koydu. Pekala nasıl oluyor da bizi üzen bu hisler ‘faydalı’ olabiliyor? Gelin araştırmanın detaylarına birlikte bakalım.
Pişmanlıklarınızı bir kenara bırakmayın, ders çıkarın!
Bizi en çok üzen hislerin başında ‘pişmanlık’ geliyor. “Keşke…” diye başlayan cümleler kurmak, birçok psikolog tarafından da berbat bir alışkanlık olarak nitelendiriliyor. Düşününce de bu tavsiye epey mantıklı. Sonuçta geçmişte yaptığımız yahut yapamadığımız şeyler yüzünden şu an içinde bulunduğumuz vakti üzülerek geçirebiliyoruz.
Ancak Lanchaster Üniversitesi tarafından yapılan araştırma, pişmanlık hissinin göründüğü kadar berbat bir şey olmadığını ortaya koyuyor. Araştırmacılar, pişmanlık sırasında derin kanılara dalmanın ve tekrar tekrar tıpkı senaryoları beynimizde canlandırmanın epeyce yararlı olabileceğini söylüyor. Pişmanlık duyan beşerler aynı yanılgıyı yapmaktan çekineceği için tüm adımlarını daha dikkatli atmaya başlar. Araştırmacılar, bu sayede gelecekte daha sağlıklı kararlar verilebileceğinin altını çiziyor.
Siz yeniden hobi olarak endişelenin…
Araştırmaya bahis olan bir öbür his ise telaş. Neredeyse hepimiz içinde bulunduğumuz durumlar sebebiyle pek çok şeyden tasa duyuyoruz. Maalesef ki gerek ekonomik gerekse sosyal olarak epey sıkıntı bir devirden geçiyoruz. Bu sebeple de telaş üzere bir duyguyu hayatımızdan çıkartmamız neredeyse imkansız.
Araştırmacılar da hayatımızdan çıkaramadığımız bu hissin yararlı birkaç tarafı olduğunu bildirdi. Şöyle ki; kaygı duymak, daha çok gelecek telaşı taşımamıza sebep oluyor ve bu korku durumu pişmanlık duyduğumuz vakitlerde olduğu üzere bizi gelecekle ilgili daha derin niyetlere itiyor. Örneğin; “Okul bitince ne yapacağım?” diye düşünmek, sizi okulu bitirmeden bir şeyler yapmak için çabalamaya teşvik ediyor. İçinde bulunduğunuz anda bu his ve kanılar sizi gerilime soksa da araştırmacılar, aslında hayatınızda olumlu bir tesir bıraktığını ve harekete geçirdiğini belirtiyor.
Peki optimistlik ve inanç?
Yayınlanan makaleye nazaran, optimistlik aslında bizim güven duygumuzla yanlışsız orantılı gelişen bir his. Bunu da küçük bir örnekle açıklayacak olursak; bir imtihana çalıştığınızda, o imtihana karşı daha optimist hisler beslersiniz zira çalıştığınız için kendinize itimadınız vardır. Yani aslında optimistlik, içine girdiğiniz bir ruh hali değil; sizin kendinizi soktuğunuz bir his olarak karşınıza çıkar. Lakin araştırmacılar, çok güvenmenin ve fazla optimist olmanın da bilhassa ikili ilgilerde bir meseleye dönüşebileceğini söylüyor.
Kısaca özetlemek gerekirse; araştırmacılar, olumlu yahut olumsuz her hissin çoka kaçılmadığı takdirde bir sorun oluşturmadığını söylüyor. Yani pişmanlık, telaş, öfke üzere hisleri bile kendinize yarar sağlayabilecek halde kullanabilirsiniz. Ek olarak optimistlik, inanç üzere olumlu hisler da çoka kaçtığınızda size yarar değil ziyan verebilir.
