Özellikle de sıcakların arttığı bu yaz günlerinde tahminen de pek çoğumuzun gün içerisinde en sık tekrar ettiği hareketlerden biri de su içmektir. Hakikaten havaların ısınmasıyla birlikte yaşadığımız su kaybını, yalnızca su içerek dengeleyebiliriz.
Su içerken ister istemez şişelerin üzerindeki sayılara gözümüz kayar, içmeden evvel hiç dikkat etmediğimiz şişenin üzerinde suyun son kullanma tarihi (SKT) yazdığını fark ederiz. Sahi, suyun SKT’si olur mu? SKT’si geçen su, bizlere ziyan verir mi?
Her ne kadar içmeden evvel çoğumuz su şişelerinin üzerini denetim etmesek de SKT’si geçmiş suyu içmek, kısa vadede ölümcül bir ziyan vermez.
Plastik, cam, çelik ya da alüminyum şişe fark etmeksizin, elinize hazır su aldığınızda şişenin üzerinde suyun son tüketim tarihini (STT / SKT / TETH / EXP / BEST BY / BF) söz eden bir tarih görürüz. Kabul etmek gerekiyor ki bu tarihleri hiçbir vakit denetim etmiyoruz zira bilinçaltımız, suyun bir SKT’si olduğunu kabullenebilmiş değildir. Aslında bilinçaltımız bu mevzuda haksız da sayılmaz.
Su şişelerinin üzerinde tabir edilen tarihler suyun değil, şişenin SKT’sidir.
Özellikle plastik şişeler bu hususta tehlike saçmaktadır zira suyun içerisine, plastik şişeden insan sıhhati için son derece ziyanlı olan Bisfenol A ya da bizim duymaya ve görmeye alışkın olduğumuz ismiyle BPA sızma riski vardır.
Olur da SKT’si geçmiş bir su içiyorsanız, suyun içerisine BPA karışmış olabilir; daha da berbatı öteki ihtimalde de BPA karışmış olabilir.
Hazır su tercih ederken pek çok sefer uzmanlar plastik şişe kullanmanın sağlık tarafından ziyanlı olduğunu söz ederler. Plastik, ayrıyeten tabiat için de çok önemli bir tehlikeli atıktır lakin cam ve alüminyum şişelerin maliyeti çok yüksek olduğu için günümüzde hala yüklü olarak plastik şişe tercih ediliyor.
Plastik şişelerin üzerinde çoklukla 2 yıllık bir SKT mühleti gösterilir. Bu, SKT sonunda plastikten suya BPA sızma ihtimalini söz eder ama kabul edersiniz ki, 2 yıldan evvel de BPA sızabilir. Bu sebeple plastik şişelerde su içmek aslında önemli bir tehlike barındırmaktadır. Hele ki bazen birden fazla kere kullandığımız plastik şişeler, insan sıhhati için çok büyük tehdittir.
BPA en çok bayanlara ziyan verse de herkes için büyük tehlike saçıyor.
Yapılan bilimsel araştırmalar, östrojen hormonunu taklit etmesiyle bilinen BPA’yı tüketen şahıslarda; regl düzensizliği, göğüs kanseri, kalp rahatsızlıkları, kısırlık ve astım üzere sorunlarla karşılaşıldığını gösteriyor. Ayrıyeten yeniden BPA’ya maruz kalan kanser hastalarında kemoterapinin olumsuz karşılık verme yüzdesinin de daha yüksek olduğu tabir ediliyor.
BPA, içerdiği yüksek tehlikeden dolayı pek çok ülke tarafından bebek eserlerinde kullanılması yasaklanmış bir unsurdur. Yeniden de bizler biberon ve emzik başta olmak üzere bebeklerimiz için aldığımız her eserde BPA olup olmadığını denetim etmeliyiz.
Eğer ki çeşme suyu kullanıyorsak, çeşme suyunda da dikkat etmemiz gereken konular var.
İstanbul, Ankara üzere büyük kentlerde çeşme suyu içilebilecek kadar pak olmasa da ülkemizdeki pek çok kentte içme suyu olarak çeşme suyu tercih edilmektedir. Uzmanlar, çeşme sularının da bir ömrü olduğunu tabir ederken, içme suyuna uygulanan işlemlerin ömrünün yaklaşık 6 ay kadar olduğunu söylüyorlar. Yani olur da çeşmeden su doldurdunuz, suyu 6 ay kadar koruma ettiniz ve daha sonra bu suyu içmek istediniz. Yüksek ihtimalle bu su artık sıhhatsiz bir su olacaktır.
Suyun sıhhatsiz tadının nasıl olduğunu anlamak için ufak bir test yapabilirsiniz.
Belki de şu ana kadar sıhhatsiz suyun nasıl bir şey olduğunu farketmemiş olabilirsiniz lakin bu mevzuda ufak bir test yapabilirsiniz. Plastik bir bardağa ya da şişeye biraz su doldurun. Bu suyu 1-2 gün bekletin ve daha sonra bir yudum için. Suyun, karbondioksit ve bakteriler tarafından tadının nasıl değiştirildiğine şahit olacaksınız.
Eğer daha evvel doğrudan güneş ışığına maruz kalmış bir suyu içtiyseniz bu testi yapmanıza gerek yok zira direkt güneşe maruz kalan sular da sıhhatsiz sudur. Bu tıp sularda hafif bir acı tat vardır ve bu sular için “kan gibi” tabiri kullanılır. Hatta bu sebeple pek çok besinin üzerinde “doğrudan güneş ışığına maruz bırakmayınız” uyarısı bulunur zira ziyanlı bakteriler güneş ışığında daha kolay çoğalır.
Az ölçüde sıhhatsiz bir çeşme suyu içerseniz sorun yok ancak içmeye devam ederseniz soluğu hastanede almak zorunda kalabilirsiniz.
Birkaç yudum sıhhatsiz çeşme suyu içmek ishal, mide ağrısı, bulantı ya da kusma gibi sonuçlar doğurabilir ancak genelde önemli sorunlar yaratmaz. Şayet birkaç yudumdan fazlasını tüketirseniz, hastaneye gitmekten diğer dermanınız de kalmayabilir.
Her ne kadar çok az yaşanan bir olay olsa da, gereğinden fazla su içerseniz su zehirlenmesinden dolayı hayatınızı kaybedebilirsiniz. Hiponetrami ismi verilen bu az olay için 1 saat içerisinde yaklaşık 20 litre su içmiş olmanız gerekir. Çoklukla dayanıklılık sporu ile ilgilenen şahıslarda su zehirlenmesi görülmektedir.
Hatırlatmakta yarar var, cam sağlıktır!
Günlük hayatta sıhhatimiz için cam şişe kullanarak, elbette kilonuz ile orantılı olacak formda, günde ortalama 3 litre su içmeyi ihmal etmeyin. Şayet az su içerseniz baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı, yüksek tansiyon, astım, kramp, migren ve önemli böbrek sıkıntıları üzere daha pek çok meseleyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 /
