Uzayın sahip olduğu en farklı bahislerinden biri olan takımyıldızlar yüzyıllar boyunca insanların her vakit ilgisini Side travesti çekmiştir Takımyıldızlar bilhassa Eski Yunanlılar tarafından yapılan araştırmalarla listelenmeye başlanmıştır
Yapılan arkeolojik araştırmalar birinci takımyıldızı tasvirinin yaklaşık 17 000 yıl öncesine dayandığını ortaya çıkarmıştır Tipik olarak takımyıldızları Dünya dan bakıldığında Side travestileri gökyüzünde birbirlerine epeyce yakın görünürler Bu yıldızlar da Samanyolu nda kendi yörüngelerinde hareket ettikleri için sahip oldukları yıldız desenler vakit içinde değişebilmektedir
İlk olarak takımyıldızı nedir
Takımyıldız gökyüzünde belili desenler Travesti Side oluşturan bir küme yıldıza verilen isimdir Gökyüzünün açık olduğu bir akşam teleskop kullanılmadan çıplak gözle görülebilirler Form olarak mitolojik canlılar hayvanlar beşerler ve çeşitli objeler olmak üzere birçok şeye benzetilmektedirler Bu hallerden kimileri başka takımyıldızlarına nazaran daha bariz görünmektedir
İsimleri genellikle takımyıldız içinde bulunan en parlak yıldızların oluşturduğu biçime nazaran verilir Bazen takımyıldızının içinde görülebilen daha küçük haller görünür Bu türlü durumlarda da küçük biçimlere isim verilir ve bunlara yıldız işareti denir Takımyıldızlarını oluşturan yıldızların kimileri bakış doğrultsundan ötürü birbirlerine hayli yakınmış üzere gözükür Bundan ötürü takımyıldızlarındaki bu yıldızlar birbirleriyle kontaklı değildir
Peki kaç tane ekip yıldızı var
Takımyıldızlarının tarihi binlerce yıl geçmişe dayanmaktadır Çeşitli araştırmalar esnasında ortaya çıkan eski mağara fotoğraflarının çeşitli takımyıldızların tasvir edildiği düşünülmektedir MÖ 1 000 civarında da birçok takımyıldızı örneğine rastlanmıştır Eski Yunan uygarlıkları yaklaşık 50 takımyıldızını tanımlamışlardır ve bunlar günümüzde gökbilimciler tarafından kullanılan takımyıldızları araştırmalarının temelini oluşturmaktadır
1928 de Milletlerarası Astronomi Birliği 88 tane çağdaş takımyıldızı bulunduğunu açıklamıştır Her iki yarım kürede de 12 ana takımyıldızı bulunmaktadır Kuzey Yarımküre de ufukta alçakta Güney Yarımküre de ise gökyüzünde daha yüksekte görülürler Bu takımyıldızlar Zodyak takımyıldızları olarak bilinmektedir Kuzey yarımküredeki başka takımyıldızları ortasında Büyük Ayı Küçük Ayı ve Cassiopeia yer almaktadır Güney Yarımküre de Phoenix Lupus ve Centaurus üzere grup yıldızları görülebilir
Takımyıldızlar astronomide nasıl kullanılıyor
Takımyıldızlar teknolojinin gelişmesiyle birlikte artık yol bulmak ve vakti varsayım etmek üzere mevzular için kullanılmamaya başlanmıştır Takımyıldızlar yıllar evvel gökbilimciler tarafından keyfi olarak seçilmiş olsalar da yıllar içerisinde o kadar kabul edildiler ki vakitle gökyüzünde sınırlar olarak kullanılmaya başlandılar
Yıldızlar ve takımyıldızları uzun müddetler birebir yerlerinde kalırlar Bilim insanları takımyıldızlarını yerleri sabit olduğundan ötürü gökyüzünde taraf bulmak için de kullanılırlar Tıpkı takımyıldızlar üzere bilinen yıldızlar da pozisyon bulmak için kullanılabilir
Takımyıldızları ile sonlandırılan bu bölgeler o bölgede yer alan yıldızları galaksileri ve başka uzay objelerini daha kolay isimlendirmek için kullanılmaktadır Örneğin dikkat çeken bulutsular içinde yer aldıkları takımyıldızının ismini alabilirler Bunların yanı sıra vakit zaman meydana gelen meteor yağmurları da isimlerini gerçekleştiği takımyıldızının hudutlarına nazaran alırlar Kısaca bir objenin pozisyonunu daha kolay bulmak için referans noktaları olarak kullanılırlar
Gökyüzüne baktığımızda görebildiğimiz takımyıldızları
- Orion
- Ursa Minor
- Ursa Major
- Andromeda
- Scorpius
Orion
Tüm takımyıldızların ortasında en tanınanıdır Dünya nın çabucak hemen her yerinden görülebilir Orion gökyüzünün yalnızca 1 4 ünü kaplamasına karşın toplamda yetmiş en parlak yıldızın 10 una en sahipliği yapmaktadır Bizden yaklaşık 800 ışık yılı uzaklıkta yer alan bu takımyıldız Dünya ya pek de yakın değildir Lakin çok büyük oldukları için çok uzak uzaklıklardan bile ayırt edilebilmektedir Bu yıldızların birçok Güneş in etrafındaki en büyük yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu nun etrafındaki bölgede doğmuştur
Ursa Minor
Ursa Minor küçük ayı kuzey yarımkürede yer alan değerli bir takımyıldızdır Ursa Minor un hali Ursa Major ile karşılaştırıldığında daha yeterli anlaşılabilir Takımyıldz kuzey yarımkürede yıl boyunca görülebilir Tıpkı vakitte dairesel kutup takımyıldızı olarak da kabul edilmektedir Küçük ayı takımyıldızı 2 yüzyılda İskenderiye de yaşayan Mısırlı matematikçi Ptolemy tarafından listelenen 48 takımyıldızından biridir
Ursa Major
Ursa Major büyük ayı gökyüzündeki en uygun bilinen yıldız kümelerinden biridir Büyük ayının kuyruğunu ve art yarısını oluşturmaktadır Takımyıldız kuzey yarımkürede yıl boyunca görülebilir durumdadır ve Ursa Minör üzere dairesel kutup takımyıldızı olarak da kabul edilir Kimi tarihçiler büyük ayı benzetmesinin en az 10 000 yıl öncesine dayandığına inanıyor Yunan mitolojisinde Ursa Major Zeus un birçok sevgilisinden biri olarak kabul edilmektedir Hudut bölgelerinde Boötes Camelopardalis Canes Venatici Coma Berenices Draco Leo Leo Minor ve Lynx takımyıldızlar bulunmaktadır
Andromeda
Andromeda takımyıldızı kuzey yarımkürede yer alır ve 16 yıldızdan oluşur Birebir vakitte Andromeda Galaksisini de içermektedir Gece görülebilen en büyük 19 takımyıldızdır Perseus Cassiopeia Lacerta Pegasus Balık ve Triangulum ile sınırlanmıştır Etiyopya hükümdarı ve kraliçesi Cepheus ve Cassiopeia nın kızını temsil eder Takımyıldızın sahip olduğu en parlak yıldız ise Alpheratz olarak isimlendirilir ve Dünya dan yaklaşık 100 ışık yılı uzaktadır Andromeda ya en yakın takımyıldız ise Zodyak takımyıldızlarından olan Balık tır
Scorpius
Scorpius takımyıldızı sırf kendine has formu için değil birebir vakitte gökyüzündeki en parlak takımyıldızlardan biri olduğu için yüzyıllardır insanların ilgisini çekmiştir Latince akrep manasına gelen Scorpius tam anlamıyla iğneli yaratık olarak çeviri edilir Evvelce daha büyük olan bu grup yıldızının birtakım bölgeleri Eski Yunanlılar tarafından farklı takımyıldızlarına dahil edildi Scorpius ile irtibatlı farklı Yunan mitolojik kıssalar bulunmaktadır Takımyıldızdaki en ünlü yıldıza Antares denir ve Güneşten yaklaşık 10 000 kat daha parlak olduğu bilinmektedir
Şimdi de tüm takımyıldızlarına bakalım
- Andromeda
- Antlia
- Apus
- Aquarius
- Aquila
- Ara
- Aries
- Auriga
- Boötes
- Caelum
- Camelopardalis
- Cancer
- Canes Venatici
- Canis Major
- Canis Minor
- Capricornus
- Carina
- Cassiopeia
- Centaurus
- Cepheus
- Cetus
- Chamaeleon
- Circinus
- Columba
- Como Berenices
- Corona Australis
- Corona Borealis
- Corvus
- Crater
- Crux
- Cygnus
- Delphinus
- Dorado
- Draco
- Equuleus
- Eridanus
- Fornax
- Gemini
- Grus
- Hercules
- Horologium
- Hydra
- Hydrus
- Indus
- Lacerta
- Leo
- Leo Minor
- Lepus
- Libra
- Lupus
- Lynx
- Lyra
- Mensa
- Microscopium
- Monoceros
- Musca
- Norma
- Octans
- Ophiuchus
- Orion
- Pavo
- Pegasus
- Perseus
- Phoenix
- Pictor
- Pisces
- Piscis Austrinus
- Puppis
- Pyxis
- Reticulum
- Sagitta
- Sagittarius
- Scorpius
- Sculptor
- Scutum
- Serpens
- Sextans
- Taurus
- Telescopium
- Triangulum
- Australe
- Tucana
- Ursa Major
- Ursa Minor
- Vela
- Virgo
- Volans
- Vulpecula
Takımyıldızlar rastgele bir teleskop olmadan görülebilen yıldız topluluğudur Lakin günümüzde çağdaş aygıtlar sayesinde artık bu takımyıldızlarını çok daha ayrıntılı inceleyebiliyoruz Bilinen birinci takımyıldızı tasvirinin 17 000 yaşında olduğuna inanılıyor
Uzay ile ilgili başka içeriklerimizi okumak isterseniz