Yıllar içerisinde değişen alışveriş alışkanlıklarımız, tüketim çılgınlığı düzeyine ulaşmış durumda. Alışveriş, hayatımızın ayrılmaz bir kesimi haline gelmişken eser fiyatlarını da görmezden gelemeyeceğimiz apaçık ortada.
Hepimiz alışverişlerimizde karşılaştığımız küsuratlı sayıların sebebini -örneğin, alacağımız gömleğin etiketinde neden 100 TL değil de 99.99 TL yazdığını- merak etmişizdir. Devamlı olarak maruz kaldığımız bol 9’lu fiyatların sebeplerini duyunca aydınlanma yaşayacaksınız. Buyurun başlayalım.
“200 TL ve üzeri alışverişlerinize 25 TL indirim kodu” aslında ne demek?
Online alışverişlerin popülaritesinin arttığı şu günlerde promosyon kodlarını çok sık kullanır olduk. Pekala ya bu kodların küsuratlı fiyatlarla nasıl bir ilgisi var?
Bir online alışveriş sitesinde “300 TL ve üzeri alışverişinize 30 TL indirim!” tabirini gördünüz ama almak istediğiniz iki eserin biri 189 TL iken oburu 109 TL. Toplam 289 TL yapacak alışverişinizde indirim kodu kullanamayacağınız için bir eser daha almak için harekete geçiyorsunuz.
Alışverişlerde indirim kazanmanız için yahut aşikâr bir fiyatta alışveriş yapmanız halinde çekilişe katılmanız için küsuratlı fiyatlarla baş etmeniz gerekebilir.
Beynimiz soldaki sayıya odaklanıyor
Satın almak istediğimiz eserin fiyatı 3,00 TL olduğunda beyin 3 sayısını, 2,99 TL olduğunda ise 2 sayısını dikkate alıyor. Yani farkında olmadan 2,99 TL fiyata sahip bir eserde 2 liranın yanında eklenmiş kuruşları pek önemsemeyiz ve eser 3 liradan çok aşağıda bir fiyata sahipmiş üzere algılarız.
2008 yılında bu mevzu hakkında Güney Brittany Üniversitesinde enteresan bir bilimsel çalışma gerçekleştirilmişti. Bir pizzacıda yapılan deneyde 8 euro fiyatı olan pizzaların fiyatları 7,99 euro olarak değiştirilmiş ve çarpıcı sonuçlar elde edilmişti. Sırf 0,01 euro indirim yapılmasına karşın satışlar %17 oranında artış görülmüştür.
9 sayısının insan beyniyle bağı çok daha karmaşık
Eser fiyatlarının küsuratlarının çoklukla “.99” yahut “.95” olduğunu görürüz. Bunun sebebi ise beynimizde kimi sayıların ve hasebiyle kimi küsuratların daha alımlı olmasıyla ilgilidir.
Bu bahis ile ilgili MIT’den Duncan Simester ve Chicago Üniversitesinden Eric Anderson’un birlikte yürüttükleri bilimsel çalışmaya göz atalım. Üç başka katalogda tıpkı eseri 44, 39 ve 34 dolar biçiminde farklı fiyatlandırmalar yapılmıştı.
Enteresandır ki tıpkı eserin daha 39 dolar fiyat biçilen eser daha çok satılmıştı. Daha ucuz bir alternatifi bulunuyorken 39 dolar fiyat verilen katalog neden daha fazla satış yapmış olabilir?
Bunun sebebinin fiyatın son sayısının 9 olmasının indirimli bir alışveriş yapıldığı fikrini tetiklediği keşfedildi. Lakin bu her vakit düzgün bir fikir olmayabiliyor. İnsanların lüks hizmetler almak istediği yerlerde, örneğin değerli restoranlarda alınan hizmetin ucuz olduğunu düşündürmemek için bu satış siyaseti ekseriyetle kullanılmıyor.
Damlaya damlaya göl oluyor
Küsuratlı fiyatların sebepleri sadece ruhsal de değil. Alışverişlerinizde kartla ödemek yerine nakit ödeme seçeneğini kullanıyorsanız işletmelerin vergilerine sizin de katkınız olmuş olabilir. 29.99 TL’ye aldığınız bir eseri ödemek için kasaya vardığınızda cebinizden 30 TL çıkarır, ödemeyi yapar ve çıkarsınız. Pekala ya o kalan 1 kuruşlara ne oluyor?
Alışveriş yaptığınız işletmenin 10.000 şubesi olan bir zincir market olduğunu düşünelim. 10 kasası bulunan bu süpermarkette bir gün içinde her kasadan alışveriş yapan 200’er kişi olsa ve 1’er kuruş bırakmış olsalar gün sonunda toplam 20 TL eder ve bir yılda o 1 kuruşlardan tam 73.000.000 TL elde etmiş olunur.
Üstelik bu bir zincir market ise ve 1 kuruş dışında 5 kuruşların da alınmadığı düşünülürse bu ölçü çok önemli büyüklüklere ulaşır. Yani o umursamadığımız 1 kuruşlar ve 5 kuruşlar damlaya damlaya göl oluyor.
Sonuç olarak; eser etiketlerinde karşılaştığımız küsuratlı fiyatların şirketlerin kullandığı bir tıp satış siyaseti olduğunu ve üstteki örneklerde de gördüğümüz üzere satış oranlarını önemli bir formda arttırdığını söyleyebiliriz.
Dipnot: Şayet uğraşıp bu para üstünü almak isterseniz firmaların karşı çıkma hakkı bulunmuyor. Olumsuz bir karşılık aldığınız takdirde firmalara dava açabilmek mümkün. 10.000 liraya varan tazminat ödenebiliyor.